Αυτοκίνητα με Ατέλειες, ''Αναπηρικά Αυτοκίνητα''


·  Ποιές είναι οι προϋποθέσεις και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την ατελή παράδοση (εισαγωγή) αυτοκινήτων σε ανάπηρους;
1) Προϋποθέσεις:
A.   Ανάπηροι Έλληνες πολίτες ηλικίας 4-70 ετών, εφόσον : 
     -  έχουν πλήρη παράλυση των κάτω ή άνω άκρων ή αμφοτερόπλευρο ακρωτηριασμό αυτών. 
     -  εμφανίζουν κινητική αναπηρία του ενός ή και των δύο κάτω άκρων με ποσοστό αναπηρίας συνολικά 67%. 
     -  εμφανίζουν κινητική αναπηρία του ενός ή και των δύο κάτω άκρων με συμμετοχή του ενός ή και των δύο άνω άκρων με ποσοστό αναπηρίας συνολικά 67% από τα οποία το 40% τουλάχιστον στο ένα κάτω άκρο. 
     -  έχουν ολική τύφλωση και στα δύο μάτια με ποσοστό αναπηρίας 100%. 
     -  είναι νοητικά καθυστερημένοι με δείκτη νοημοσύνης κάτω του 40%. 
     -  πάσχουν από αυτισμό που συνοδεύεται από επιληπτικές κρίσεις ή πνευματική καθυστέρηση ή οργανικό ψυχοσύνδρομο με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω και είναι ανίκανοι για εργασία. 
     -  πάσχουν από μεσογειακή αναιμία ή συγγενή αιμορραγική διάθεση (αιμορροφιλία) 
     -  πάσχουν από νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου ή είναι νεφροπαθείς μεταμοσχευμένοι.

Β. Έλληνες ανάπηροι: 
     -   πολέμου αξιωματικοί και οπλίτες 
     -   αξιωματικοί και οπλίτες των τριών κλάδων των ενόπλων δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας, του Πυροσβεστικού και Λιμενικού Σώματος, άνδρες της Αγροφυλακής, 
     -   υπάλληλοι της τελωνειακής υπηρεσίας εντεταλμένοι στη δίωξη λαθρεμπορίου συνέπεια τραύματος, οι οποίοι κρίθηκαν ή κρίνονται ανίκανοι για ενεργό υπηρεσία, συνέπεια τραύματος ή νοσήματος εν υπηρεσία και οι οποίοι εξαιτίας αυτού λαμβάνουν σύνταξη, 
     -   πολίτες οι οποίοι κατέστησαν ανάπηροι από 21/4/1967 έως 23/7/1974, συνέπεια της δράσης τους κατά του δικτατορικού καθεστώτος.

Γ. Έλληνες ανάπηροι μετανάστες και εργάτες εξωτερικού, μπορούν να φέρουν ατελώς το κομιζόμενο επιβατικό τους αυτοκίνητο όταν επιστρέφουν στη χώρα για μόνιμη εγκατάσταση.

Δ. Ανάπηροι πολίτες των άλλων Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την προϋπόθεση ότι εργάζονται ή έχουν εργαστεί στη χώρα μας και διαμένουν σε αυτή.
2) Απαιτούμενα δικαιολογητικά:
Η διαπίστωση της φύσης και των ποσοστών αναπηρίας στη δεύτερη κατηγορία δικαιούχων γίνεται από την ΑΣΥΕ (Ανώτατη του Στρατού Υγειονομική Επιτροπή).
Η διαπίστωση της φύσης και των ποσοστών της αναπηρίας στις υπόλοιπες κατηγορίες δικαιούχων προσώπων γίνεται ύστερα από αυτοπρόσωπη εξέταση του ενδιαφερόμενου, από την Πρωτοβάθμια Υγειονομική Επιτροπή της Νομαρχίας του τόπου κατοικίας του, στην οποία πρέπει να υποβάλει σχετική αίτηση.
·  Σε περίπτωση ανήλικου ανάπηρου ή ενήλικου νοητικά καθυστερημένου από ποιον ασκείται το δικαίωμα της ατέλειας;
Στους ανήλικους ανάπηρους των παραπάνω κατηγοριών από 4-18 ετών το δικαίωμα ατέλειας παραχωρείται σε αυτόν που ασκεί τη γονική μέριμνα ή έχει την επιτροπεία και στους ενήλικους νοητικά καθυστερημένους από πρόσωπο που με οριστική δικαστική απόφαση έχει οριστεί επίτροπος (ή δικαστικός αντιλήπτορας) αυτού.
·  Τι έκταση καλύπτει η ατέλεια και ποιος πρέπει να είναι ο κυλινδρισμός και ο τύπος του αυτοκινήτου που εισάγεται ατελώς από αναπήρους;
Η ατέλεια που παρέχεται καλύπτει το τέλος ταξινόμησης. Ο τυχόν οφειλόμενος Φ.Π.Α. και ο εισαγωγικός δασμός (σε περίπτωση εισαγωγής του αυτοκινήτου από χώρα εκτός ΕΕ) καταβάλλονται κανονικά.
Το παραλαμβανόμενο αυτοκίνητο πρέπει να είναι αντιρρυπαντικής  τεχνολογίας και να έχει κυλινδρισμό κινητήρα μέχρι 1.650 κ.εκ.
Κατ’ εξαίρεση, οι ανάπηροι που έχουν πλήρη παράλυση των κάτω άκρων ή αμφοτερόπλευρο ακρωτηριασμό αυτών με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω μπορούν να παραλαμβάνουν επιβατικό αυτοκίνητο με κυλινδρισμό κινητήρα μέχρι 2.650 κυβικά εκατοστά και οι ανάπηροι που έχουν πλήρη παράλυση των κάτω άκρων ή αμφοτερόπλευρο ακρωτηριασμό αυτών με ποσοστό αναπηρίας 100% μπορούν να παραλαμβάνουν επιβατικό αυτοκίνητο με κυλινδρισμό κινητήρα μέχρι 3.650 κυβικά εκατοστά.

Για τους δικαιούχους ανάπηρους κυλινδρισμού κινητήρα μέχρι 1.650 κυβ.εκ., παρέχεται δυνατότητα παραλαβής επιβατικού αυτοκινήτου μεγαλύτερου κυβισμού με την καταβολή ποσοστού του αναλογούντος στα αυτοκίνητα αυτά τέλους ταξινόμησης (30% για τα πάνω από 1650 κ.εκ. και μέχρι 2000 κ.εκ. και 58% για τα πάνω από 2.000κ.εκ.).

Τέλος, εξαιρούνται από το φόρο πολυτελείας, τα επιβατικά αυτοκίνητα που παραλαμβάνονται από παραπληγικούς αναπήρους και αναπήρους με αμφοτερόπλευρο ακρωτηριασμό κάτω άκρων, στις περιπτώσεις όπου από τις κείμενες διατάξεις είναι δικαιούχοι πλήρους απαλλαγής από το τέλος ταξινόμησης για επιβατικό αυτοκίνητο κυλινδρισμού κινητήρα άνω των 1.650 κυβικών εκατοστών.
·  Ποιες είναι οι προϋποθέσεις χορήγησης έγκρισης οδήγησης αναπηρικού αυτοκινήτου από άλλο πλην του δικαιούχου προσώπου;
Το παραλαμβανόμενο αυτοκίνητο μπορεί, για καλύτερη εξυπηρέτηση του ανάπηρου, να οδηγείται και από άλλα πρόσωπα (ένα ή δύο) με την υποχρέωση να επιβαίνει ο ανάπηρος, ύστερα από άδεια της τελωνειακής αρχής, η οποία χορηγείται κατόπιν αιτήσεώς του και στην οποία θα δηλώνει τα πρόσωπα που επιθυμεί να το οδηγούν, τα οποία δεν πρέπει να διαμένουν μακριά από την κατοικία του.
·  Τι κυρώσεις επιβάλλονται σε περίπτωση που το αυτοκίνητο οδηγείται από τους οριζόμενους οδηγούς χωρίς να επιβαίνει ο ανάπηρος;
Η οδήγηση του αυτοκινήτου χωρίς να επιβαίνει σε αυτό ο ανάπηρος συνιστά απλή τελωνειακή παράβαση, η οποία συνεπάγεται την επιβολή προστίμου 293 €.

Το παραπάνω πρόστιμο δεν επιβάλλεται, εφόσον η οδήγηση του αυτοκινήτου γίνεται μέσα στα όρια του νομού της μόνιμης κατοικίας του ανάπηρου. Εφόσον γίνεται εκτός των ορίων του νομού, πρέπει να αποδεικνύεται ότι οφείλεται σε εξαιρετικές ή επείγουσες περιστάσεις ή ότι έγινε αποκλειστικά και μόνο για λόγους εξυπηρέτησης των άμεσων αναγκών του αναπήρου.

Διάθεση του αυτοκινήτου σε άλλες χρήσεις επισύρει κυρώσεις (άρση της ατέλειας), με την επιφύλαξη εφαρμογής των ισχυουσών περί τελωνειακών παραβάσεων και λαθρεμπορίας διατάξεων.
·  Ποια είναι η διαδικασία αποδέσμευσης αναπηρικών αυτοκινήτων από το καθεστώς της ατέλειας και παραλαβής άλλου ατελώς;
Το αυτοκίνητο μπορεί να μεταβιβαστεί χωρίς την καταβολή του τέλους ταξινόμησης μετά την πάροδο πέντε (5) χρόνων από την ημερομηνία παραλαβής του, μετά από έγκριση της Διεύθυνσης Τελωνείων Αττικής (πλατεία  Αγίου Νικολάου – Πειραιάς, τηλ. 210.45.11.288), ύστερα από σχετική αίτηση που θα κατατεθεί σε αυτή από τους ενδιαφερόμενους ανάπηρους πολίτες.
Στην περίπτωση αυτή ο ανάπηρος δεν μπορεί να εισαγάγει άλλο αυτοκίνητο ατελώς.

Αν η μεταβίβαση ή η αλλαγή χρήσης του αυτοκινήτου γίνει μετά την πάροδο 7 ετών από την ατελή παραλαβή του, ο ανάπηρος έχει το δικαίωμα, εφόσον πληρούνται οι λοιποί όροι και προϋποθέσεις που προβλέπονται από τις ισχύουσες διατάξεις, να παραλάβει και άλλο αυτοκίνητο ατελώς με τις ίδιες διατάξεις.
·  Ποια είναι η διαδικασία μεταβίβασης αναπηρικού αυτοκινήτου που περιέρχεται στους κληρονόμους λόγω θανάτου του ανάπηρου;
Για τα επιβατικά αυτοκίνητα που έχουν παραληφθεί με βάση τις διατάξεις ατέλειας που ισχύουν για τους ανάπηρους πολίτες και συνεπεία θανάτου αυτών περιέρχονται στους κληρονόμους των ανωτέρω προσώπων, οι κληρονόμοι πρέπει εντός εξαμήνου να προβαίνουν στην τελωνειακή τακτοποίησή τους.

Σε αυτή την περίπτωση οι κληρονόμοι καταβάλλουν τόσα δέκατα του  τέλους ταξινόμησης που αναλογεί  ή αντίστοιχα της διαφοράς μεταξύ του τέλους ταξινόμησης που αναλογεί και του τέλους ταξινόμησης που έχει καταβληθεί, όσα είναι και τα εξάμηνα που υπολείπονται για τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση ισχύοντος περιοριστικού διαστήματος. Το κλάσμα του εξαμήνου θεωρείται ολόκληρο εξάμηνο. Το τέλος ταξινόμησης υπολογίζεται με βάση τα φορολογικά στοιχεία και τους συντελεστές φορολογίας που ισχύουν για τα αυτοκίνητα αυτά κατά το χρόνο της αποδέσμευσης. 

Μετά την 5ετία δεν οφείλεται τέλος ταξινόμησης.
·  Ποια είναι η διαδικασία μεταβίβασης αναπηρικού αυτοκινήτου σε περίπτωση που ζητείται η αποδέσμευσή του από τους ίδιους τους ανάπηρους;
Επιβατικά αυτοκίνητα που έχουν παραληφθεί ατελώς με τις διατάξεις των αναπήρων και ζητείται η αποδέσμευσή τους από το καθεστώς της ατέλειας πριν τη συμπλήρωση της επταετίας από τον τελωνισμό τους καταβάλλουν το 30% του τέλους ταξινόμησης, το οποίο υπολογίζεται με βάση τα φορολογικά στοιχεία και τους συντελεστές φορολογίας που ισχύουν για τα αυτοκίνητα αυτά κατά το χρόνο της αποδέσμευσης. 
·  Ποιοι είναι οι τρόποι αποδέσμευσης ενός αναπηρικού αυτοκινήτου;
Ένα αναπηρικό αυτοκίνητο μπορεί να αποδεσμευτεί:
>   με την καταβολή των αναλογούντων δασμών και λοιπών φόρων,
>   με τη μεταβίβαση του αυτοκινήτου σε άλλο ανάπηρο δικαιούχο ατέλειας και
>   με την εγκατάλειψη υπέρ του Δημοσίου στον ΟΔΔΥ.
·  Ποιοι ανάπηροι δικαιούνται ατελώς καύσιμα και σε ποια ποσότητα;
Η χορήγηση του επιδόματος βενζίνης εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
·  Υπάρχει δυνατότητα αντικατάστασης του αναπηρικού αυτοκινήτου μετά το όριο της ηλικίας των 70 ετών;
Οι δικαιούχοι ανάπηροι πολίτες που έχουν παραλάβει ήδη επιβατικό αυτοκίνητο με τις ισχύουσες γι’ αυτούς διατάξεις ατέλειας μπορούν να το αντικαταστήσουν με τις ίδιες διατάξεις λόγω παλαιότητας ή καταστροφής ή για άλλους - εκτός της κλοπής - λόγους, έστω και μετά τη συμπλήρωση του 70ου έτους της ηλικίας τους, με την τήρηση των λοιπών προβλεπόμενων όρων και προϋποθέσεων.